Op vrijdagochtend stapten wij in Utrecht in de auto, snackbox mee voor onderweg. Nog geen twee uur later reden we de heuvels in en voelden we ons alsof we in een compleet ander land waren. Bienvenue in Zuid-Limburg: glooiende hellingen, kronkelende wegen en overal kleine dorpjes waar de kerktorens boven de boomtoppen uitsteken.
Ons verblijf: Wijnhotel LÖSS in Vijlen (Vijlenberg 76, 6294 AR Vijlen), een hotel dat volledig in het teken van wijn staat. De kamers hebben namen als De Wijngaard en Het Bergdorpje, en vanuit het raam kijk je zo op de hellingen en de wijngaarden van St. Martinus. Een betere start van een wijnweekend is er eigenlijk niet.
Na het inchecken gingen we meteen de benen strekken. Via Visit Zuid-Limburg hadden we de Route des Vins Vijlen-Holset (ca. 11 km) gevonden, prachtig door de heuvels en langs wijngaarden. Dit is geen standaard wandeling: onderweg leer je alles over druiven, wijnmaken en de historie van de streek. De routes zijn gemarkeerd met druivenbordjes (al verdwijnen die soms, dus hou ook de digitale kaart bij de hand).
Na een heerlijke wandeling kwamen we aan bij onze eerste proeverij: Domein Holset (Holset 34-36, Lemiers). Alles hier draait om mousserende kwaliteitswijn, gemaakt volgens de traditionele methode (tweede gisting op fles, zoals in Champagne). Met uitzicht over de heuvels en een zonovergoten terras werden we ontvangen voor een tasting van vier wijnen.
We begonnen met de Bruusj parelwijn. Deze wijn (86% souvignier gris en 14% johanniter) wordt vergist op roestvrijstaal en daarna licht mousserend gemaakt door koolzuurinjectie. Een fruitige bubbel met een laag alcoholpercentage (10,5%), ideaal voor een zomerse picknick of als aperitief.
Daarna volgde meteen de verrassing van de dag: de Novo Extra Brut. Deze nieuwste creatie van Domein Holset is een blend van 85% souvignier gris en 15% johanniter, waarvan een deel rijpt op roestvrijstaal, een deel op Bourgondisch eiken en zelfs een klein deel op keramiek. Na 24 maanden sur lie ontwikkelde de Novo zich tot een wijn met aroma’s van wilde perzik, citrus en lentebloesem. Fris, verfijnd en met een zachte afdronk die eindeloos blijft hangen. Voor ons was dit meteen de favoriet, vernieuwend, complex en toch toegankelijk.
Als derde proefden we de Rosé Brut. Deze wijn voelt lichtvoetig, maar toch met genoeg diepgang door de volledige malolactische omzetting (dat is een wijntechnisch proces waarbij scherpe appelzuren veranderen in zachtere melkzuren). Perfect bij een borrelplank of lichte lunch.
We sloten af met de Raarberg Cuvée Extra Brut, gemaakt van 60% chardonnay en 40% pinot noir, afkomstig van de kalkrijke Raarberg bij Meerssen. Rijping op Bourgondisch eiken en 18 maanden sur lie (op de gist) gaven deze wijn een complexe stijl, met citrus, rood fruit, noten en een lik toast.
Fun fact: Domein Holset noemt zichzelf een BruisendWijnHuis. Ze focussen 100% op mousserend en hebben daarmee in korte tijd een naam opgebouwd als hét champagne-alternatief van Nederland.
Wijngaard St. Martinus: pionier en duurzaam wijnicoon
Na de proeverij vervolgden we de route richting Wijngaard St. Martinus (Rott 21a, 6294 NL Vijlen). Dit is met 28 hectare niet alleen een van de grootste wijngaarden van Nederland, maar ook een van de meest innovatieve. Al sinds 1986 maakt St. Martinus hier rode wijn, en daarmee waren ze hun tijd ver vooruit.
Wat meteen opvalt, is de hyperduurzame aanpak. In de kelders wordt gewerkt met aardwarmte, er wordt water gerecycled en het domein experimenteert met hybride druivenrassen die beter bestand zijn tegen het Nederlandse klimaat. Daardoor kunnen ze jaar na jaar kwaliteitswijnen produceren, ongeacht de grillen van de natuur.
Mousserende wijnen als het “Limburgs Parelke” en de Funkelwien Brut (gemaakt van Johanniter) laten zien dat Nederland serieus kan meedoen met de bubbel-traditie. Voor liefhebbers van wit viel de Josefien (Johanniter) op, fris en aromatisch met tonen van citrus en bloesem – perfect voor op een zomers terras. En hun rode wijnen? De Ubuntu (Auxerrois en Chardonnay) is een mooie blend met aroma’s van perzik en abrikoos, terwijl de Grenzeloze Vriendschap (Auxerrois, Johanniter, Pinot Gris) juist zacht en elegant blijft.
Wat St. Martinus bijzonder maakt, is dat elke wijn een verhaal vertelt. Zo is er de “Verboden Liefde Extra Sec”, een mousserende rode wijn van Dornfelder en Pinot Noir, gewaagd en net ‘ff anders.
De dag sloten we af met een glas wijn op het terras van Smaaklokaal Löss, het terras van ons hotel. Perfect uitzicht.
De volgende ochtend startten we met ontbijt bij Restaurant Vijlerhof (Hilleshagerweg 2, Vijlen). Vers brood, jam uit het Heuvelland, honing uit Vijlen, puur streekproducten. Daarna haalden we onze e-bikes op bij Jef Abels Bikes (Rijksweg 113A, Gulpen).
De route leidde ons langs charmante wijngaarden: van Wijndomein Guillaume (Hoogcruts 27, Slenaken) tot Wijngaard Bergenhoezeberg (Les Dames et du Vin, Noorbeek) en Wijngaard Noordal (Heerenhuys d’r Pley, Noorbeek). Anders dan in Frankrijk of Italië, waar wijnvelden zich eindeloos uitstrekken, zijn de wijngaarden in Zuid-Limburg klein en divers. Soms een paar rijen druiven achter een boerderij, soms een professioneel domein. Juist die mix maakt het zo verrassend.
Halverwege de route streken we neer bij Wijndomein D’Hunes (Dorpsstraat 18D, Sint Geertruid). En eerlijk: dit voelde meteen als zo’n plek waar je blijft hangen. Het terras is groot, gezellig ingericht en perfect om met vrienden neer te ploffen. Je bestelt hier gewoon een hele flight met proefglaasjes, wij proefden alle zes hun wijnen, en dat is echt een aanrader, want zo krijg je meteen een goed beeld van wat ze maken.
De lunch erbij maakte het compleet: een uitgebreide borrelplank met streekproducten, kazen, charcuterie en natuurlijk brood om lekker te dippen. Absoluut een aanrader als je niet alleen wilt proeven, maar ook echt even extreem lekker borrelend wil genieten.
Het verhaal achter D’Hunes maakt de ervaring nog leuker. De familie Huijnen begon in 2016 met een paar druivenranken in hun achtertuin. Inmiddels zijn dat meerdere hectare wijngaard verspreid over Zuid-Limburg en de Belgische Voerstreek, met druivenrassen als Chardonnay, Pinot Noir, Viognier, Riesling en Pinot Grigio. Hun eerste wijn, een Pinot Blanc met de naam Santé Gertrude, kwam in 2018 uit. Sindsdien hebben ze prijzen gewonnen, waaronder medailles bij internationale wedstrijden. Best bijzonder als je bedenkt dat dit avontuur dus gewoon letterlijk als hobby in de achtertuin begon.
Na de lunch vervolgden we onze tocht langs Domaine Backerbosch (Cadier en Keer), Wijngaard Bemelerberg (Bemelen) en Wijngaard Ingber (Gulpen). Allemaal anders qua ligging, bodem en druiven, van mergelbodems tot zonnige hellingen.
Wat Zuid-Limburg bijzonder maakt: de diversiteit. Binnen een klein gebied vind je een enorme variatie aan terroirs (bodem + klimaat + ligging). Daardoor zie je hier alles:
Met je vrienden een actief én bourgondisch weekend beleven, zonder vliegtuig en zonder dure tickets? Zuid-Limburg is een no-brainer. Combineer wandelen, fietsen en wijn proeven met goede gesprekken, eindeloos uitzicht en wijnen die je nergens anders vindt.
Kies voor bubbels bij Holset, innovatie bij St. Martinus of een gezellige vrijmibo lunch bij D’Hunus (of het allerbeste: doe het allemaal) je krijgt overal hetzelfde mee: passie, gastvrijheid en de overtuiging dat wijn in Nederland springlevend is.
Zuid-Limburg is het bewijs dat je voor een top wijnervaring niet verder hoeft te reizen dan een paar uur rijden van huis.